Działalność nierejestrowana a obowiązek rejestracji do podatku VAT
- Marta Mroczkowska
- 3 mar 2019
- 3 minut(y) czytania
Zaktualizowano: 4 lut 2023

Czy prowadząc działalność nieewidencjonowaną należy zarejestrować się do podatku VAT? Tak czy nie?
Większość osób odpowie: oczywiście, że nie. Przecież o to chodzi, że działalność jest bez rejestracji. Hmm, niestety tak nie jest.
Najpierw trochę teorii, żeby dobrze zrozumieć o co chodzi z podatkiem VAT.
Przepisy podatkowe są w dużej mierze regulowane przez ustawę o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz przez ustawę o podatku VAT. Nowość, jaką jest działalność nierejestrowana, wprowadziła w kwietniu 2018 r. tzw. Konstutucja biznesu, a definicję zarówno działalności nierejestrowanej jak i działalności gospodarczej można znaleźć w ustawie Prawo przedsiębiorców.
Zanim zaczniesz czytać dalej ten wpis, zobacz czym jest działalność nierejestrowana i czym różni się o działalności gospodarczej. W ogromnym skrócie, działalność nierejestrowana to taka, której nie trzeba rejestrować w CEiDG.
Działalność gospodarcza w VAT to też działalność niezarejestrowana
Cały problem z VAT i działalnością nierejestrowaną polega na tym, że w ustawie o podatku VAT również podano definicję działalności gospodarczej i w paru miejscach różni się ona od definicji działalności gospodarczej z Prawa przedsiębiorców.
Skutkiem tego jest fakt, że nawet prowadząc działalność bez rejestracji możesz mieć pewne obowiązki wynikające z ustawy o VAT, ponieważ brak rejestracji firmy w CEiDG nie zwalnia z przestrzegania innych przepisów prawnych, w tym zawartych w ustawie o VAT.
Nie ma znaczenia, że nazwiesz swoją działalność nierejestrowaną i w myśl nowych przepisów nie masz obowiązku jej rejstracji w CEIDG, ponieważ art. 15 ust. 2 ustawy o VAT mówi, że działalność gospodarcza to działalność m.in. osób fizycznych wykonujących samodzielnie wszelką działalność jako:
producenci,
handlowcy,
usługodawcy, w tym podmioty pozyskujące zasoby naturalne,
rolnicy,
a także działalność osób wykonujących wolne zawody.
Czy zarejestrujesz firmę w CEiDG czy nie, na potrzeby podatku VAT jesteś osobą prowadzącą działalność - podatnikiem podatku VAT, ponieważ wykonujesz samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa powyżej, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.
Podatnikcy VAT dzielą się na dwie grupy: podatnik czynny i podatnik bierny.
Najważniejsze jest w tym momencie ustalenie, czy możesz być podatnikiem VAT biernym, czy musisz zostać podatnikiem czynnym, bo tylko to oznacza konieczność rejestracji do podatku VAT i składania deklaracji VAT oraz płacenia VAT.
Zwolnienie z VAT
Mam nadzieję, że rozumiesz już, że Twoja działalność podlega przepisom ustawy o VAT. Te właśnie przepisy mówią jednocześnie o możliwości zwolnienia z podatku w określonych sytuacjach.
Przede wszystkim zwolnienie z VAT dotyczy firmy, która nie przekroczyła obrotu ze sprzedaży w wyskości 200.000 zł rocznie (dla osób rozpoczynających działalność to 100.000 zł za pół roku itd.). Ten rodzaj zwolnienia nazywa się zwolnieniem podmiotowym (art. 113 ustawy o VAT), ponieważ dotyczy podmiotu, firmy o określonych obrotach, niezależnie od tego czym się zajmuje (z wyjątkami).
Kolejną możliwością zwolnienia z VAT jest zwolnienie z uwagi na to co konkretnie firma robi. W przepisach (art. 43 ust. 1 ustawy o VAT) jest cały katalog czynności i usług, które powodują brak obowiązku rejestracji do VAT, np. nauczanie języków obcych, kursy nauki jazdy. Takie zwolnienie nazywa się zwolnieniem przedmiotowym, ponieważ dotyczy przedmiotu działalności, a nie obrotów firmy.
Obowiązek rejestracji do VAT
Jednocześnie z możliwością zwolnienia z VAT, w pewnych sytuacjach istnieje też obowiązek rejestracji do VAT.
Wykonywanie niektórych rodzajów działalności zobowiązuje do rejestracji jako podatnik VAT, niezależnie od wysokości osiąganych przychodów. Dotyczy to m.in. usług jubilerskich, usług prawniczych, usług w zakresie doradztwa czy sprzedaży nowych srodków transportu. Jeżeli zamierzasz prowadzić działalność w którymś z powyższych zakresów, musisz zarejestrować się jako podatnik VAT czynny, niezależnie od braku rejestracji w CEiDG.
Zobacz podsumowanie na schemacie:

Podsumowanie
Jeśli prowadzisz firmę bez rejestracji w CEiDG, możesz korzystać ze zwolnienia z VAT, ponieważ mieścisz się w grupie przedsiębiorców z obrotem poniżej 200.000 zł rocznie.
Z zasady nie możesz przekroczyć przychodu 1400 zł miesięcznie (2021 r.) - taki jest przecież warunek działalności nierejestrowanej - jesteś podatnikiem VAT biernym, korzystającym ze zwolnienia podmiotowego z VAT, bez obowiązku rejestracji do VAT.
Pamiętaj jednak, że wykonywanie niektórych rodzajów działalności zobowiązuje do rejestracji jako podatnik VAT czynny, niezależnie od wysokości osiąganych przychodów, rejestracji w CEiDG czy nie.
Zawsze, zawsze, zawsze sprawdź, czy to, czym się zajmujesz działając bez rejestracji w CEiDG, nie podlega obowiązkowi rejstracji do VAT.
Comments